Ai về chợ huyện Thanh Vân
Hỏi xem cô Tú đánh vần được chưa
Đánh vần năm ngoái năm xưa
Năm nay quên hết, nên chưa biết gì!
Bước vào năm học lớp 12, chắc hẳn các em học sinh năm cuối cùng của bậc trung học có nhiều dự định khi suy tính nộp đơn vào đại học. Dưới đây là một số hướng dẫn cần thiết để chuẩn bị cho con đường học vấn trước mặt. Tùy theo trình độ (học giỏi, khá, trung bình hay thưởng), tài chánh gia đình, chuyên ngành (major) và nhất là ý thích cá nhân mà các em học sinh thường chọn trường cao đẳng cộng đồng, CSU, UC hay các trường tư.
Vấn đề quan trọng là các em phải tự hỏi mình sẽ thành công tại đâu
Cao đẳng cộng đồng (community college)
Cao đẳng cộng đồng thường dành cho các học sinh muốn đi đại học 4 năm nhưng vì không đủ điều kiện vào thẳng hoặc chưa rõ ngành nghề (major) định theo hoặc vì lý do tiết kiệm tài chánh (trường cao đẳng cộng đồng rẻ tiền hơn, chỉ $26 một đơn vị tín chỉ.)
Học 2 năm tại cao đẳng cộng đồng và ăn ở tại nhà so sánh với 2 năm tại UC sẽ tiết kiệm cho sinh viên khoảng $40,000!!! Tuy học phí tại cao đẳng cộng đồng là rẻ, điều này không có nghĩa là nền giáo dục tại đây “bèo”, không tốt. Ngân sách của trường cao đẳng cộng đồng đến từ tiểu bang, thuế địa phương và học phí của sinh viên, trong đó học phí là con số khiêm tốn nhất. Nếu không có nguồn tài chánh từ tiểu bang và địa phương, học phí sẽ rất cao.
Học sinh thường vào cao đẳng cộng đồng học 2 năm rồi chuyển lên đại học sau. Một số theo học cao đẳng cộng đồng vì chỉ muốn lấy bằng cán sự (technician) hoặc y tá 2 năm.
Các lớp honors tại cao đẳng cộng đồng có một giá trị khá cao, nếu các sinh viên biết tận dụng cơ hội, sẵn sàng đón nhận những thách đố thì nên lấy những lớp này. Đồng thời, các lớp tại đây thường nhỏ và dễ dàng tiếp xúc với giáo sư khi muốn được giúp đỡ, chỉ dẫn tại văn phòng của họ.
CSU (California State University)
Hệ thống CSU tương đối dễ học khi so sánh với hệ thống UC.
Các CSU quen thuộc với cộng đồng người Việt nam chúng ta là CSU Fullerton, Long Beach, Northridge… Vào trực tiếp ngay CSU sẽ giúp tiết kiệm thời gian học nhưng bất tiện là CSU có học phí cao hơn cao đẳng cộng đồng. Điều đáng nói là học CSU có ít lớp để lựa chọn hơn là UC. Chẳng hạn một lớp Hoá phân tích, UC mùa (semester) nào cũng có nhưng CSU thì chỉ có vào mùa thu, nếu lỡ mùa này thì mùa sau không có, phải đợi năm sau mới lấy lại môn đó được. Thế nên học sinh phải chuẩn bị thật sít sao để rút ngắn thời gian ra trường.
Học sinh trung bình nên để ý đến các trường CSU: dễ vào, dễ học, lại gần nhà mà đội ngũ giáo sư cũng rất tuyệt. Nhiều lớp tại CSU chỉ đòi hỏi 4 units (tín chỉ) nhưng các trường cao đẳng cộng đồng lại thường có 5 units, hệ quả là lớp tại CSU ... thoải mái hơn một chút. Các du học sinh (international students) học trong hệ thống CSU rất nhiều. Điều đó không những do học phí tại CSU rẻ hơn UC mà cũng còn chứng tỏ giá trị bằng cấp của CSU không phải là nhỏ.
UC (University of California)
Nếu thuộc 4% học sinh hàng đầu (top four) theo cách tính điểm của UC thì tương đối chắc chắn được vào một trong những trường của hệ thống UC. Dĩ nhiên chỉ có những truờng UC hàng đầu là khó vào hơn, các UC còn lại không khó vào lắm. Học sinh chúng ta may mắn sống trong một tiểu bang có hệ thống giáo dục công lập đứng hàng đầu trên đất nước này. Xin lưu ý tới Berkeley, không những vì nó nổi tiếng là trường công hàng đầu của Mỹ mà còn vì chương trình của trường học theo semester (mỗi năm 2 mùa) còn các UC khác học theo quarter (mỗi năm 3 mùa.) Thi kiểm tra cuối học kỳ (finals) chỉ 2 lần vẫn đỡ lo hơn thi 3 lần và các chi phí về sách giáo khoa cũng ít hơn.
UC gần nhất trong cộng đồng Việt nam chúng ta là UC Irvine cũng là một trường đại học mạnh, đặc biệt trong lãnh vực Y khoa và Pre-Med (chuẩn bị cho sinh viên vào trường Y khoa.) Sinh viên Pre-Med của UC Irvine đưọc nhận vào hầu hết các trường Y hàng đầu của Mỹ. US News & World Report 2007 xếp UC Irvine hạng thứ 44 trong bảng xếp hạng các trường đại học. Học tại Irvine, về nhà ăn nghỉ vừa tiết kiệm tiền bạc vừa sống thoải mái!
Trường tư
Muốn vào một trường tư nổi tiếng cỡ 10 trường hàng đầu (top ten) thì chuẩn bị khi vào đầu năm lớp 12 là tương đối trễ. Đúng ra phải chuẩn bị ngay từ khi vào lớp 9. Tuy nhiên nếu có GPA/SAT cao, cứ tiếp tục nộp đơn nhiều trường. Hãy xem mình thích chương trình nào hoặc trường nào. Bàn bạc, hỏi han, nghiên cứu kỹ lưỡng từng đại học.
Sau đó hãy xem trường có Early Decision hay Action (quyết định sớm) không? Chương trình này cho phép nộp đơn sớm và biết kết quả giữa tháng 12. Nếu chưa chắc chắn thì nên nộp bình thường vì điểm học kỳ đầu (1st semester) của lớp 12 vẫn được xem xét nên học sinh có thời gian trình bày thành tích sáng sủa hơn về GPA/ SAT.
Một số vấn đề chung cần lưu ý
1. Ngành học
Hãy để ý xem trường mình định theo học có ngành (major) mình muốn không? Nếu học về ngôn ngữ học thì dĩ nhiên ít trường qua mặt được Berkeley. Học về quản lý khách sạn thì đi Cornell. Học báo chí thì đi Columbia, nơi trao tặng Giải thưởng Pulitzer. Học về Computer Science thì Stanford với cái nôi là Silicon Valley chắc hẳn là lựa chọn đầu tiên.
Nếu học sinh muốn học cao hơn, chẳng hạn vào Professional Schools như Y, Nha, Luật… thì nên tìm một trường có các chương trình "combined" – nghĩa là chương trình kết hợp vừa học xong ban cử nhân là có thể học ngay học trình tiến sĩ (Doctor.) Theo các chương trình này vừa rút ngắn thời gian học vừa đỡ tốn công sức, không phải mất công thi LSAT, MCAT...
2. Luận văn
Thường thường các trường bắt học sinh viết nhiều luận văn, có khi tới 5, 6 bài. Tuy nhiên một phần hay toàn bộ đề tài của năm trước vẫn được dùng lại hoặc chỉ thay đổi chút ít cho năm sau. Vì vậy hãy vào website của trường và viết dần dần những luận văn đó.
Hiện giờ các trường đặt tầm quan trọng rất cao vào luận văn. Những nhà chuyên môn của các đại học có khả năng nhìn thấy nhiều thứ tiềm ẩn trong học sinh qua luận văn mà những con số GPA/SAT không nói lên được. Họ không những nhận học sinh có tiềm năng cao, chỉ cần một thời gian thích hợp là sẽ làm rạng rỡ trường của họ mà còn thoả mãn một số yêu cầu về địa lý, chủng tộc hay hoàn cảnh gia đình mà họ muốn có trong thành phần sinh viên.
Các trường đại học đánh giá một học sinh khác hẳn cách tính toán của chúng ta. Khi nhận một học sinh vào, họ tính toán y như …một cuộc hôn nhân – cho và nhận. Họ sẽ tự hỏi học sinh này cống hiến gì cho trường và có tận dụng những nguồn giúp đỡ học vấn dồi dào mà trường có hay không?
3. Chuẩn bị một bản “lý lịch”
Hãy chuẩn bị ngay một bản résumé hay còn gọi là “lý lịch” để thầy cô dựa vào đó viết recommendation (thư giới thiệu) cho học sinh. Mẫu này thường được nhà trường hoặc thầy cô Anh văn cung cấp. Tuy vậy, hỏi xin các anh chị năm trước đã học xong là nhanh nhất. Khi xin thư giới thiệu nhớ kèm luận văn cũng như “lý lịch” để thầy cô có thêm chi tiết đề cập trong thư giới thiệu. UC và CSU không yêu cầu thư giới thiệu.
4. Theo dõi ngày có đơn xin vào đại học
Vào tháng 9 hay tháng 10 là các trường bắt đầu gửi đơn hoặc để sẵn online. Thu thập tài liệu làm ngay từ đầu để có thời gian sửa chữa bài luận văn. Không một phần nào là không quan trọng. Nên có một tập hồ sơ riêng để khi cần không phải tìm kiếm lung tung, thí dụ như tài liệu về điểm GPA, SAT, bằng khen… để chuẩn bị khi cần là có ngay.
Khi chọn đại học hãy tìm kiếm trường mình cảm thấy vui vẻ khi cắp sách vở tới học và nhất là có chương trình chung vừa sức mình. Kế tiếp hãy chọn trường nào không gây ra gánh nặng tài chánh quá đáng. Dĩ nhiên đừng quên những yếu tố khác như vị trí của trường, các clubs và hoạt động thể thao. Nhớ hỏi ý kiến các anh chị sinh viên đi trước. Một khi chọn lựa xong rồi, hãy bắt đầu thật sớm. Hồ sơ làm đi làm lại, xem đi xem lại. Mỗi ngày sửa một ít. Hãy chú ý kỹ tới tất cả mọi chi tiết. Làm tất cả những gì có thể để có một hồ sơ tốt nhất.
Chúc các bạn nhận được một phong bì lớn với dòng chữ “Congratulations!” bên ngoài.
No comments:
Post a Comment